Trước khi vào pháp thoại, các hành giả được thực tập thiền hành quanh hồ Chuyển Hoá, sau đó là nghi thức ôn tụng Năm giới Quí báu và thiền toạ 30 phút.
Bắt đầu thời pháp, Thầy nói về ý nghĩa
của chánh niệm. Chánh niệm là sự tỉnh giác mọi hành hoạt của thân và
tâm một cách trọn vẹn ngay trong hiện tại, bây giờ và ở đây. Sống
nhiệt tâm, chánh niệm, tỉnh giác trong phút giây, quay về với thân - thọ - tâm
- pháp. Đó chính là bốn trú xứ ta quay về.
Quay về với thân: dán tâm vào trong hơi
thở. Nhận diện sự có mặt của hơi thở: quán sát hơi thở vào, hơi thở ra. Hơi thở
chính là trú xứ để tâm quay về. Mỗi khi thiền toạ, Thầy khuyên các hành giả hãy
khép đôi nhục nhãn để không còn tiếp xúc với trần cảnh để tuệ nhãn phát sinh.
Kỹ thuật theo dõi hơi thở vào ra chính là tuỳ tức. Nhờ quay về với hơi thở mà
tâm ta tĩnh lặng, không còn sầu muộn, lo âu, phiền não, từ đó định phát sinh.
Đôi khi hơi thở cũng chính là thước đo để kiểm soát sức khoẻ của mình. Mỗi hơi
thở vào ra nặng hay nhẹ, khó chịu hay dễ chịu, ngắn hay dài, buồn hay vui sướng
hay khổ thăng hoa hay bế tắc đều tùy thuộc sức khỏe. Vì thế, mỗi hành giả hãy
là bác sĩ cho chính mình bằng cách quán chiếu hơi thở.
mặt khác quán thân cũng chính là nhìn kỹ
vào sắc uẩn để thấy tấm thân này được cấu tạo từ xương, tóc, lông, móng tay,
máu, nước miếng, nước mắt, mỡ, óc, tủy, ruột non, ruột già,...Đến một giai đoạn
nào đó, rồi thân người cũng sẽ trở về với cát bụi. Hay nói cách khác từ kẻ sang
đến người hèn, từ kẻ giàu đến người nghèo, từ kẻ già đến người trẻ, từ kẻ đẹp
đến người xấu, ai ai cũng đến giai đoạn chung cuộc này, cũng chỉ với một xác
chết sình thối. Hành giả cần quán thân bất tịnh để thấy rõ bản chất
của tấm thân mà không tham đắm dính mắc “thân này là ta, là của ta”. Nhờ vậy
phá được ngã chấp, thành tựu được vô ngã. Biết bao vụng dại, lỗi
lầm, tội ác khởi lên cũng chỉ vì lo cho thân quá nhiều.
Bài thơ Tương Tiến Tửu của Lý Bạch có
đoạn:
Quân bất kiến,
Hoàng hà chi thủy thiên thượng
lai,
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi.
Hựu bất kiến,
Cao đường minh kính bi bạch phát,
Triêu như thanh ty mộ thành tuyết.
Hay Tổ Quy Sơn cũng răn dạy con cháu:
“Vô thường lão bịnh bất dữ nhân kỳ.
Triêu tồn tịch vong sát na dị thế.”
Ngài đã nhắm vào bốn chữ “triêu tồn tịch
vong” (sớm còn tối mất) là như thế. Chỉ trong một sát na, một hơi thở mà thôi.
Khi hít vào mà không thở ra thì đó gọi là chết. Cuộc sống của chúng ta sẽ sang
trang. Hỏi là bao giờ? Thì nào ai có thể trả lời được. Bởi vì mới sáng đó thì
còn, nhưng tối đến lại mất. Đúng là mạng sống chỉ trong sát na. Mạng
người không lâu, cái chết tê không hẹn cùng ai. Mạng sống của con
người suy cho cùng chỉ nằm trong hơi thở. Vô thường là cái thường trực trong cơ
thể vì thế hãy luôn luôn ý thức về điều đó. Ngày nào còn sống là ngày đó phải
hạ thủ công phu để tự lợi, lợi tha cho đầy đủ.
Quán thọ: thọ tức là cảm thọ. Cảm thọ là
những cảm giác khởi lên do tác động bên ngoài. Thân người có sáu căn: mắt, tai,
mũi, lưỡi, thân, ý. Khi sáu căn tiếp xúc sáu trần: sắc, thanh, mùi, vị, xúc,
pháp thì tâm thức ta sinh ra những cảm xúc hoặc là tích cực (lạc thọ), hoặc là
tiêu cực (khổ thọ), hoặc bình thường (xả thọ - không tích cực cũng không tiêu
cực). Lạc thọ là cảm giác dễ chịu, khổ thọ là cảm giác khó chịu. Trong dễ chịu
luôn có khó chịu và trong khó chịu có sự hiện diện cái dễ chịu. Khi thiền định,
cảm thọ nào khởi lên mãnh liệt nhất thì ta lấy đó làm đề mục quán chiếu. Thực
tập như thế thì tâm ta luôn luôn thanh thản trước mọi biến động, làm chủ bản
thân trong mọi tình huống. Hãy lắng nghe và tập nhìn sự vật hiện tượng bằng sự
tỉnh giác và chánh niệm. Quán chiếu cảm thọ để thấy lòng nhẹ tựa như mây, tĩnh
lặng tựa như nước, khi đó ta mới làm chủ được tâm thức mà đón nhận một cuộc
sống an nhiên, tự tại, hạnh phúc vô cùng.
Quán tâm: khi tâm khởi lên điều gì ta rõ
biết điều ấy, nhận diện được sự biểu hiện của tâm thức. Tâm của chúng ta là
dòng sông chảy xiết bất tận của các niệm sinh diệt. Nhưng tánh của tâm vẫn luôn
luôn bất động, không sanh không diệt. Hãy nhận diện tự tánh của tâm với trạng
thái an tĩnh, vô tác, trong sáng, lặng lẽ chiếu soi mà không dính mắc vào bất
cứ gì cả.
Quán pháp trên các pháp: Có 5 triền cái
khởi lên trong khi thiền tập. Năm triền cái ấy là: Tham dục; Sân hận; Hôn
trầm-Thuỵ miên; Trạo cử-Hối quá; và Nghi ngờ. Năm triền cái ấy là năm thứ ngăn
che, trói buộc tâm con người trong phiền não, tạo nhiều nghiệp, phải chịu sanh
tử luân hồi. Các triền cái này ngăn che trí tuệ khiến con người bị vô
minh che mờ, không giác ngộ được. Khi loại trừ năm triền cái này hành giả sẽ
làm sạch các cảm xúc thuộc thân và thuộc tâm ở dạng thô để dọn đường vào tầng
thiền thứ nhất, cảm thọ trong giai đoạn này là hỷ lạc do ly dục sinh, thay cho
cảm thọ về dục lạc, có đầy đủ năm thiền chi: tầm, tứ, hỷ, lạc, nhất tâm
Tầm: chọn đối tượng quán chiếu
Tứ: dán tâm vào đối tượng ấy
Hỷ: trong quá trình thực tập khởi lên
niềm vui
Lạc: Đi sâu vào trong hỷ, niềm vui tĩnh
lặng
Nhất tâm: đạt được trạng thái định tĩnh
của thiền tập
Sau khi nói rõ về quán thân, thọ, tâm,
pháp. Thầy Viện chủ khuyến tấn các hành giả hãy thực tập, tìm đạo ngay trong
chính bản thân mình. Khi ấy ta sẽ rõ tường, hoàn thiện bản thân hơn, từ một kẻ
phàm phu với đầy đủ tâm yêu, ghét, sợ, si, giận hờn, ham muốn… trải qua quá
trình thanh lọc cảm thọ, các tâm lý xấu lắng dần, hướng con người đến chỗ thuần
tịnh, giải thoát.
Kết thúc phát thoại chư hành giả đi khất thực và dùng cơm trong chánh niệm.
Chương trình buổi chiều sẽ được tiếp tục
vào lúc 14 giờ với các thời: Sám hối, Thiền toạ và Tham vấn.
Tin: Ngọc Ánh, Ảnh: Trung Lưu
Hình ảnh ghi nhận được trong khóa tu:
Tin Tức Liên Quan
- Buổi Vấn Đáp Khoá Tu Sống Tỉnh Thức 48 (29/06/2020 11:19)
- Khóa tu Sống Tỉnh Thức lần thứ 48: “Gia đình hạnh phúc đích thực”. (28/06/2020 6:52)
- Giờ Tham vấn khóa tu Sống tỉnh thức lần thứ 47 ( 1/06/2020 6:17)
- Khóa tu Sống Tỉnh Thức lần thứ 47: Đối diện lẽ tử sinh. (31/05/2020 10:01)
- Pháp thoại: "Quê hương đích thực ta tìm về" trong khóa tu sống tỉnh thức lần thứ 46. ( 3/03/2020 8:44)
- Giờ Tham vấn khóa tu "Sống Tỉnh Thức" lần thứ 44 (10/12/2019 5:28)
- KHÓA TU “SỐNG TỈNH THỨC” LẦN THỨ 44 ( 9/12/2019 4:37)
- Tham vấn khóa tu “Sống Tỉnh Thức” lần thứ 43 (12/11/2019 9:13)
- Pháp thoại “Bài học từ cái ly” trong khóa tu Sống Tỉnh Thức lần 43 (12/11/2019 9:08)
- Khóa tu “Sống Tỉnh Thức” lần thứ 42 ( 6/10/2019 9:57)